خانم دکتر الیزابت مکبن روز پزشک انگلیسی در سال 1909 م/ 1327 ق همزمان با فتح اصفهان و تهران توسط بختیاری­ ها و به درخواست نجفقلی خان صمصام السلطنة در اصفهان جهت مداوای بیماران بختیاری به این سرزمین پا گذاشت. دوستی با زنان بختیاری موجب شد که نام «بی ­بی گل ­افروز» را برای او انتخاب نمایند! الیزابت ماجراهای خود را در بختیاری نوشته و در نهایت با عنوان «با من به سرزمین بختیاری» توسط مرحوم مهراب امیری در ایران ترجمه گردید. در این کتاب راجع به عدم نفوذ و تأثیرگذاری انگلیس و روس بر سردار اسعد چنین آمده است:

حاجی علی­قلی خان سردار اسعد مطمئناً یکی از چهره ­های شاخص و برجسته بین خوانین بختیاری است.او از همه خوانین آگاه ترو با سوادتر است. فرانسه را خیلی سلیس و روان صحبت می­ کند. در سال 1907 هنگامی که در پاریس اقامت داشت، به قانون و حکومت مشروطه گرایش پیدا کرد و در نامه­ هایی که به برادرش صمصام السلطنة می­ نوشت از او می­ خواست که در برقراری حکومت مشروطه  و تأسیس مجلس شورای ملی کوشا باشد. صمصام کسی نبود که با شاه درگیر شود. چندان مایل به چنین ریسک و اقداماتی نبود. سردار اسعد برای تأمین چنین مقصودی به لندن سفر کرد تا نظر دولت انگلیس را برای ایجاد حکومت قانونی و تغییر اوضاع جلب کند و در ضمن سعی می­ کرد تا موافقت بیشتر افراد خانواده اش را در این رابطه فراهم کند. تلاش های پیگر او تا سال 1908 به نتیجه نرسید ناگزیر از طریق بمبئی با کشتی راهی ایران شد و هنگامی که وارد محمره (خرمشهر) شد مقداری از املاک بختیاری را به شیوخ عرب محلی فروخت و برای مخارج لشکرکشی وجهی تدارک دید و آن گاه کوشید تا اختلافات فامیلی و خانوادگی را رفع کند. سرانجام در این کار نیز موفق شدو به همراه عده ای از خوانین به پایتخت لشکرکشی کرد. شاه پس از وصول این خبر ظاهراً وفاداری خود را به قانون اساسی ابراز کرد و دولت های روسیه و بریتانیا نیز مایل بودند که بین شاه و مشروطه خواهان توافقی حاصل شود چرا که به گمان آن ها جنگ موضوع را بیش از پیش بغرنج و پیچیده تر می کرد، لذا برای اجتناب از جنگ،  کنسول های روس و انگلیس تا حدود دویست مایل یعنی تا شهر قم قشون بختیاری را همراهی کردند و امیدوار بودند که سردار اسعد را متقاعد کنند تا قشون را متوقف کند.

سردار اسعد به مراتب بیشتر از وزارت خانه های دولتین روس و انگلیس از ارزش قول شاه (محمد علی شاه) برای گشایش مجلس شورای ملی آگاهی داشت و در برابر بحث و استدلال های دو کنسول برای توقف قشون بختیاری مقاومت به خرج داد و به آرامی به سوی پایتخت به پیشروی ادامه داد.

من در این رابطه با غلامحسین خان سردار محتشم گفتگویی داشتم، او اظهار داشت دو کنسول در این مورد، با یکدیگر هم عقیده و ثابت قدم بودند وی همچنین اضافه کرد که من همیشه فکر می کردم که بریتانیا با خواسته های آزادی خواهان مخالفت نخواهد کرد، همانطوری که دیدیم سرانجام چنین کرد و به تقاضای آنان روی خوش نشان نداد.

( با من به سرزمین بختیاری بیائید. دکتر الیزابت مکبن روز، ترجمه و حواشی مهراب امیری، چاپ اول، انتشارات آنزان، ص 49)

                                                                           منبع: بنیاد بین المللی بختیاری

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: