این روزها در خصوص پخش مجموعه «سرزمین کهن» از شبکه 3 و ارائه تصویری ناخوشایند و غیرواقعی از بختیاری‌ها، انتقادها و حرف و حدیث‌های زیادی در محافل مختلف مطرح شده است. مجموعه تلویزیونی «سرزمین کهن» با کارگردانی کمال تبریزی، به بررسی تاریخ سیاسی- اجتماعی ایران از سال 1320 تا پیروزی انقلاب اسلامی در بستر زندگی یک پسربچه می‌پردازد.پسر بچه‌ای بنام رهی که بعد از بمباران دهکده‌ای توسط نیروهای متفقین ،از زیر آوار بیرون کشیده می‌شود . رهی پس از چند روز مراقبت توسط مادرش، راهی تهران میشود. سال‌ها بعد او در یک خانواده توده‌ای بزرگ می‌شود، اما بر اثر به وقوع پیوستن ماجراهایی ،او به خانواده درباری سپرده می‌شود.در این خانواده است که او رفته رفته به هویت خود پی می‌برد و ...»

قسمت‌های اولیه این سریال، تقابل دو خانواده را به نمایش می‌گذارد. یک خانواده سلطنت‌طلب، مرفه، قلدر، ظالم و دارای مفسده‌های فراوان است که با بیگانگان نیز سرو سری دارد، نام خانوادگی این خانواده «بختیاری» است. گویا مقصود سازندگان سربال این بوده است که این خانواده را نماد خانواده‌های سیاسی و ثروتمند بی‌کفایت آن زمان معرفی کنند. خانواده دیگر به نظر مشی‌ی روشنفکرانه داشته و به حزب توده گرایش دارد و بر اساس مرام تشکیلاتی مورد علاقه‌شان، نگاه و نگرش بسیار منفی به خانواده بختیاری دارد.
البته در مواردی نیز روایت سریال با حقایق تاریخی همخوانی ندارد و شاهد تحریف پاره‌ای از جزییات زندگی اشخاص هستیم که خود بحث مستقلی را می‌طلبد.

به این سریال که ادامه و پایان داستان آن بر کسی معلوم نیست تا همین جا چند ایراد وارد است:

1- وقتی جدال اعضای دو خانواده به مناقشه‌های کلامی می‌رسد، الفاظ و عبارت‌های خارج از ادب و نزاکت نثار یکدیگر می‌کنند. فراتر اینکه گاهی واژه عامی چون بختیاری‌ها، مخاطب گوینده این الفاظ رکیک است. اشکال اساسی سریال این است که از نام «بختیاری» به عنوان نام خانوادگی استفاده کرده است، بدتر و فراتر آن که در قسمت‌هایی از سریال، خانواده بختیاری، جای خود را به «بختیاری» و «بختیاری‌ها» به عنوان یک گروه و جمعیت می‌دهد که در ذهن بیننده این‌گونه تداعی و تعمیم می‌شود که این دیالوگ‌های تند و زننده و تحریک‌آمیز و این شخصیت‌های نامطلوب بخشی از فرهنگ و هویت، بختیاری‌ها است؛ مانند آنجا که دانش‌آموز زورگو و متقلب با نام خانوادگی بختیاری این دیالوگ را بکار گرفته است: «مادر نزاییده که یک اردکانی یک بختیاری را...». حال این پرسش مطرح می‌شود آیا سازندگان سریال با استفاده از این دیالوگ‌ها، درصدد هستند این پسر و خانواده‌اش را نماینده فرهنگ و هویت بختیاری معرفی کنند!

آیا سازندگان فیلم نمی‌توانستند از یک نام خانوادگی استفاده کنند که هم جزئی‌تر بوده هم شائبه توهین را ایجاد نمی‌کرد؟

2- تردیدی نیست که برخی از خوانین بختیاری در مناصب دولتی مانند بسیاری از صاحب منصبان متعلق به نواحی دیگر ایران عملکرد نادرست و نامطلوبی داشتند؛ اما همان‌طور که نباید سید حسن تقی‌زاده، سید ضیاءالدین طباطبایی، سرپاس مختاری، پزشک احمدی، تیمسار زاهدی و... را نماد و نماینده زادگاه و موطن آنان دانست، اگر یک شخص یا خانواده‌ای از صدها هزار خانوار بختیاری در مقطعی از تاریخ خبط یا خیانتی کرده باشد نباید او را نماینده کل معرفی کرد؛ بنابراین تعمیم نام خانوادگی بختیاری در سریال سرزمین کهن، گناهی نابخشودنی و اقدامی ناشایست است.

3-در دورانی که بیگانگان با صرف مبالغ هنگفتی کمر همت بسته‌اند تا میان اقوام و ساکنان نواحی مختلف ایران شکاف و تفرقه ایجاد کنند، آیا رویکرد سریال سرزمین کهن را باید در راستای مبارزه با این ترفند دانست یا آن را به مثابه آب به آسیاب دشمن ریختن برشمرد که قصد دارد جداسازی و مرزبندی بین اقوام را با تعابیر خاص خود باز تعریف کند و عینیت بخشد.

4- صدا و سیما به عنوان رسانه ملی وظیفه دارد انسجام و یکپارچگی ملی را بین همه آحاد ملت برقرار و استوار سازد و بافرهنگ سازی آن را تقویت کرده و آسیب‌ها را در این زمینه شناسایی و با آن‌ها مقابله کند. حال این پرسش مطرح می‌شود: چرا سازندگان سریال در انتخاب اسامی، وسواس و دقت لازم را به کار نگرفته‌ و به پیامدهای فرهنگی آن نیندیشیده‌اند؟ مگر برای نمایش و اکران هر فیلم، متداول نیست که ابتدا چندین کارشناس با دقت تمام به تماشای فیلم نشسته و به تجزیه و تحلیل ابعاد مختلف حتی واژه‌ها و عبارت‌ها اقدام می‌کنند آن گاه در صورت صلاح‌دید، به آن فیلم اجازه نمایش داده می‌شود؟

آیا سازندگان فیلم و کارشناسان ناظر، برایشان مهم نبود که ممکن است چندین میلیون نفر با دیدن صحنه‌های از این فیلم و شنیدن دیالوگ‌هایی آزرده‌خاطر شوند؟ آیا نمی‌توانستند با انتخاب نام خانوادگی دیگری اسباب رنجش میلیون‌ها نفر را فراهم نسازند؟
با اینکه پیشینه و کارنامه سازندگان سریال در عرصه فیلم‌سازی، حکایت از حرفه‌ای بودن آنان در این حوزه دارد اما در نهایت تأسف در این مورد خاص اثری از رعایت اخلاق، تعهد و منش حرفه‌ای دیده نمی‌شود.

امید بر آن است که در قسمت‌های بعد این سریال، به خدمات گسترده بختیاری‌ها در تاریخ معاصر ایران اشاره گردد و نگاه سریال به بختیارها منصفانه و واقع‌بینانه باشد.

اما از آن سوی عده‌ای با نام انتقاد از عملکرد سازندگان سریال و صداوسیما، راه افراط در پیش‌گرفته و در رویه‌ای مشابه به نگاه سریال، با انواع بداخلاقی‌ها، بخش‌های دیگری از ساکنان ایران‌زمین را به باد انتقاد و ناسزا گرفته‌اند که هر دو را باید هم‌ردیف هم نامید که حاصلی جز تخریب سرمایه اجتماعی و سست کردن وفاق ملی نخواهد داشت.
  تردیدی نیست که سازندگان سریال سرزمین کهن در قسمت‌های اولیه این سریال، بخشی از کهن‌ترین و ریشه‌دارترین ساکنان سرزمین ایران یعنی بختیاری‌ها را مورد بی‌مهری قرار داده و در حق آنان جفا روا داشته‌اند و صد البته اعتراض قانونی، منطقی و درست در خصوص عملکرد اشخاص و سازمان‌ها، حق قانونی هر شهروند است و کسی نمی‌تواند این حقوق را از اشخاص سلب یا محدودیتی در این زمینه فراهم سازد.
 اما متأسفانه تجربه‌های تلخ چند سال گذشته همه حکایت از آن دارد که برخی اشخاص و جریان‌های سیاسی و قومی برای مطرح ساختن و ابراز وجود و یا حفظ بقای خود، ناگهان واردشده با سوءاستفاده از شرایط پیش‌آمده، درصدد برآمده با التهاب آفرینی در جامعه، سوار بر امواج، به آنچه می‌خواهند برسند؛ بنابراین باید هوشیار بود که بسیاری از اشک تمساح‌ها و ناله‌ها و وامصیبت سردادن‌ها، نه از روی دلسوزی و نیت خیر بلکه باهدف موج‌سواری و بهره‌برداری سیاسی و گروهی است.

منبع: آزادمردان بختیاری
 

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: